Am letste sontach, 11.11, um 11h11min, hot ti kans Europa, ekstra in Frankraych un Taytxlant, ti 100 yoer fom ën fom 1ª Welts Kriich kefayert mit fiile un kroose seremoonys.
Tas yoer, in april, wii ich tort an te krënse tswixe Taytxlant un Frankraych waar, ekstra in te xtat Forbach – woo te kreeste friithof fon te kans Europa mit 10.000 soltaate is, hon mayn froynte histooriker mich hiin kefiert uf ti plets woo fiile patalye fon te “Kroose Kriiche” 1871, 1914-18, 1940 paseyert waare. Uf en përich, hon se mich ketsaycht woo mer ti krëns pis wayt hiin siin khan, fiile xtet uf te aner sayt, wii ti soltaate te përich too ruf khom sin, un kroose un importante xlachte too paseyert waare.
Tas hot mich soo aarich fiil aan kekrif un meyer hon al mitsamer keprilt, wayl too sin, langst ti krëns, frithoofe, kreewer fon importante militeyer, komantante un soltaate, was ferwante un pekhante fon mayn froynte fon te tswaay sayte woo too kefal sin, awer ales taytxlëner, wayl Lothringen un Elsass waare 5 mool aus kexpiilt kep unich te natsioone, als mool tsu Taytxlant am keheere, als mool tsu Frankraych. Un ich siin tas tas tëne aarich xwiirich is un tas tii tas pis hayt xweyer im hërts traan. Wayl tëne iire eltre, unkle ore anere fon sayn familye uf een ore aner sayt kekriicht hon unich sich.
Hon uns aach, langst ti krëns fon fiile xtetcher kefaar fer ti “bunkers” kuke, woo ti soltaate fon te natsioone woo “aliados” waare sich trin ferxtekelt hon. Fiil fon tëm tings waar noch mool penutst kep uf te II Welts Kriich. Hayt tsu taach kewe fiil fon tëne penutst als khëler ore tayl fon hayser, wayl ti layt hon triwer kepaut. Tas hon ich kans interesant kefun.
Meyer siit tas ti familye pis hayt layte weche sayn ferwante, fertseele hesliche ore xrekliche kexichte un, wën mer tëm noo tsayt hot fer sich too triwer iwerleye, siit mer wii kliklich meyer hier im Brasil sin, wayl meyer soo weenich noch mit mache muste mit kriiche un winxe fiil Friite fer imer fer ti kanse natsioone.
Xeene kruus aus Thee Walt.
*Solange Hamester Johann ist die Leiterin vom Proyëkt Hunsrik in Thee Walt, Santa Maria do Herval, RS, Kommentatorin der Radiosendung AHAI – Die Deutsche Stunde der Gemeinden – Block 04 und Kolumnistin bei www.brasilalemanha.com.br. E-Mail: equipehunsrik@gmail.com
Audio dieses Kommentars –AHAI bl 04