Hunsrik/Platt Taytx – en leewent Xprooch – von Solange Hamester Johann*

Uf yeete natsioon woo se aankhom sin, sin ataptatsioone kemach kep, un tesweche, hier in te Latayn Amëërika is se am spaanix un am portukeesix aan kepast kep.
Wën mee wii 190 yoer rom sin woo ti 1º imikrante hier aan khom sin, is xon ti heechst tsayt tas meyer uns ufxtele als HUNSRIK FOLEK, xermaanixe layt woo meyer sin, unser ërepxaft am eere, unser itentiteet xtarek am hale un unser kultural aychentum am preserweere.

Uf te kans welt is tee sentimënt am khayme, fon renoweerung fon te itentiteete, ufweyertung fon te etniie, fon te unerxiite, in keeche tayl an was ikaal is, was mayn aychne kharakteriste keringer macht, mayn itentiteet.

ICH SIN – yeete ëne fon uns is eensichste, xpetsiaal, torich ti tsayte khom, mit tëm lange kang un weeche woo unser foerkhomer kemach hon, un am ën ICH, important, eksklusiif, mit en “modus vivendi” woo torich ërepxaft an mich khom is torich tii woo foer mich khom waare.

Soo, meyer al, hon te kompromise fer wayter lërne fer unser khiner un ëngels khiner, unser tausent yeerich kultur.
Meyer sin am feele mit unser folek kultur, mit unser ërepxaft:
Warom tuun unser khiner nime unser xprooch lërne? Wayl meyer feeler am tuun sin.

1.500 yoer woo unser xprooch un kultur eksisteyert, un yets tuun meyer tas nime wayter lërne wayl Internet is? Wayl TV is? TAS KRAAT MISE MEYER PENUTSE ALS HILEF FER ALES IN TI INTERNET XRAYWE, UN PUPLITSEERE, tas ti yunge tii weyert siin un se wise kriin tas se aach kompromise hon mit unsere un tene iire foleks kultur, un etwas wayter lerne fer tëne iire khiner.

*Solange Hamester Johann ist die Leiterin vom Proyëkt Hunsrik in Thee Walt, Santa Maria do Herval, RS, Kommentatorin der Radiosendung AHAI – Die Deutsche Stunde der Gemeinden – Block 04 und Kolumnistin bei www.brasilalemanha.com.br. E-Mail: equipehunsrik@gmail.com