Sin fiil layt hiin khom fer tings se khaafe, wayl ti“mercados” hate noch net fon alem wii hayt tsuu taach.
Tan, hot se wayse fayche, xokolaate khaki, tsitroone, ranje, flaume un eyert peyercher ferkhaaf.
Ti hot aach kriins ferkhaaf wii phetersilye, kriine xlutcher = tswiwelcher – fayne un tike, un worxt kraytche. Fer salaat, hat se kumre, ratisye, keel riiwe, roote riwe un tswiwle, siise patate, manyok, poowre un moranke ferkhaaf.
Awer, meyer wolte yoo iwich ti pluume xpreche:
aler farwe lilye, tas waar was wunerliches fon xeen.
Weyer net xtil kehal hot fer se khaafe, hot xtil kehal fer se kuke.
Patate plume, markariitcher, “gérberas”, leewer maylcher, haane khëmp, milich khëncher, kameelye, nelke un roose fon fiile farwe.
Wii en khune am toer hënt kepatxt hot, hat se xon en meser kehool un is in keeche kang: tan sin se in te kaate, langxt ti pluume raye kang, un hon ti pluume aus kesuucht, ap kexnit un te xtraus fërtich kemach.
Ti khune sin froo ap kehau mit sayn frixe xtrays.
Un hon sich was inkepilt wayl se yeete pluum selepxt aus kesuucht hate.
Kuk mool!!! Mayn wowo hat xon en motërne kexik kehat fer se ferkhaafe,
wii se es hayt im “Turismo Rural” mache.
Un Aler Seele waar en importante taach fer mayn wowo sayn kexefte.
Awer hot aach sayn tsayt kehool fer uf te friithoof se keen, wayl tswaay fon sayne khiner waare nënecher kextorep, wii es friyer oft paseyert waar.
In tëne tsayte hate weenich layt autos. Tan, uf Aler Seele, waare fiil layt, tsuu fuus, uf em weech. Mit xërme in een hant wëche te hays son, un khërep ore eemre mit pluume in te aner hant.
Un tan hot mer fiil ferwante pekeechent un khonte mer mit tëne un mit te froynte fertseele. Wën mer hiin khom is un waar xon en ekstra sort pluume uf
em kraap, wuxte mer: tii ore tii thante waare xon too kewees. Mer wuxt was yeete ëne fer sorte pluume im kaate hat.
Ich un mayne wowo, Hamester Fritz, sin yeetes yoer wayt kang fer uwe in Lª Travessa-Venâncio Aires, uf em Palanque weech, uf te friithoof keen, woo ti wowo Maria Anschau kelee hot.
Was ich hayt tsuu taach siin is tas weenich layt ti khiner mit hoole, un tesweche keet tii xeen kewoonheet ferloer: meyer mise unser foerkhomer eere, wayl weyer net wees fon woo eyer heyer khomt, tee wees net woo eyer hiin khome wil, un too fale ti layt in “tepresioon” usw., wayl meyer en leyer leewe tëne kewe un in lërne.
Tas is ploos eens fon aler tings woo meyer am tsurik lose sin, awer ales samer ketseelt, macht uns soo langsam en leyer seel kriin, un tas is te kefaar, tas is was ti “tepresioon” khome macht, tas is es was uns macht net mee wise “weyer ich sin un woo ich hiin khome wil”.
Xeene Kruus aus Thee Walt.
*Solange Hamester Johann ist die Leiterin vom Proyëkt Hunsrik in Thee Walt, Santa Maria do Herval, RS, Kommentatorin der Radiosendung AHAI – Die Deutsche Stunde der Gemeinden – Block 04 und Kolumnistin bei www.brasilalemanha.com.br. E-Mail: equipehunsrik@gmail.com
Audio dieses Kommentars –AHAI bl 04