Es is en tsayt woo ti mënxe sich mit hofnung file un sich opjektiife foer xtele, woo im neekste yoer fërtich keprung kewe sole. Awer host tuu tich xon mool iwerleet fon woo tas fest heyer khomt?
Histoorixe pewaysunge tsayche truf hiin tas ti fayrung fer tas Nay Yoer xon foer te Kristentum aankefang hot, umkefeyer am yoer 2000 foer Kristus, mit em Mesopotamer folek, was tan 4000 yoere tsurik sin. Es waar aach mit fiil festlichkheet kefayert unich em folek fon Grécia, Pérsia un Asyria. Fon tee tsayt aan hon tii layt tas xon pehantelt als Fest ore Festiwal, mit fiile sorte rituaale. Ti ortnung fon te moonate im reemixe khalëner keet fon yanuar pis teetsëmper, tsayt fom Kayser Numa Pompílius foer sirca 700 foer Kristus, tan xon 2700 yoere heyer.
Ti fayrung in te west welt xtamt aus en tekrët fom reemixe Kayser Julius Cësar, woo te 1.Januar im yoerkang 46 foer Kristus als Nay Yoers Taach fest keleet hot. Ti reemer hon tee taach fer Janus se fayre, te kot fon te toore, woo tswaay kesichter hat – eens woo noo foer kukt, te futur un tas anere woo noo hiner sich kukt, un kukt ti ferkangne tsayt aan, un fon weem te naame fom moonat Yanuar ap xtamt.
Tesweche tuut tas nay yoer fom Gregorianixe Khalëner, inkefiert in 1582 fom Phaapst Gregorius, am 1.Januar – “Nay Yoers Taach” aan saan, kenau wii im reemixe khalëner, xon mee wii 2.000 yoer heyer.
Im Mitel Elter waare meere anere taache aan kesaat als yoer aanfang fom khalëner: 1.mërts, 25.mërts, 1.Septëmper, 25.Teetsëmper. Eyerxt fer khortsem waar te 1.Yanuar witer te eyerxte taach fom Yoer in te westlich kultur aan kesaat kep, wën ach tsaal rayche khalëner in pextimte rechioone uf te Eyert imer noch in keprauch sin un te Nay Yoers Taach anerxter rechne, wii Israël, China un Iran. In ale lëner fom Britische Empire, tsum payxpiil, hot tas nay yoer am 25.mërts aankefang pis 1751, 250 yoer tsurik.
Es kept fiile aawer klaawe iwer tëm taach. tsum payxpiil: ways klaytung aan tsiye, siwe kranaat epel khërner ese, linse ese, siwe wele im meer iwer hupse, pextimte faarwe uner tsaych aan tuun, khee hinkle ore fii woo tsurik kratst ese, zwelef trauwe ese usw. Yeete khan yoo mache wii er es wil.
Awer, tas importante is tas tee taach ti kraft hot fer unsre hofnunge se renoweere, unsre kuute intensioone se renoweere un uns mit naye enerjie se file, fer unsre kang im leewe witer uf se nëme! Un tas is es was te Proyekt Hunsrik-Plat Taytx aych winxe wil, liipe heerer: KLIKLICH NAY YOER, fol realisatsioone un liipe !!!
Xeene kruus aus Thee Walt.