Iwer te akust moonat, kewe in te xuule tii phunkte foer kehool, un tan kept kexaft iwer friirixe kexichte un lejënte, kastronomii ore thipix ëse, musik, liiter un tans, khunstleray un hant aarwate, pau khunst, usw.
Un was ti fiile phunkte samer flikt is ti xprooch fon yeete folek. Is torich ti xprooch woo en moter ti resept fon en thipix ese fer sayn meetcher wayter lërne tuut. Is torich ti xprooch woo en leerin folkloorixe kexichtcher fer sayn xiiler fertseele tuut. Is torich ti xprooch woo en mayster ti pau khunst wayter lërne tuut fer sayne yunge hilfer. Un kraat soo mit te musik, liiter un tans.
Is wayt un prayt pekhant wii important tas is ti kulturale manifestatsioone in te kans welt promoweere un xitse.
Es is aarich important was in tratitsioone, folkloor, khëntnise, xprooche, feste un ferxiitne anere aspëkte un manifestatsioone erhal kept, woo oral ore in anere forme pis hier heyer keprung kep sin un mit te tsayt in te kemaynte keet tas ferënert.
Tii imateriaale khëentnise un tayle fon te kulturale ërepxafte fon te foleke sin yets aarich important kerechent fon te UNESCO un es kept kesetse woo tas xitse tuut tas tas ales uf kehoop kept fer ti neekste xeneratsioone.
Fer fiile mënxe, ekstra fer ëtnixe minterheete, is ti imaterial ërepxaft en itentiteets kwel un khan sokaar sayn aychne kexichte traan.
Ti Filosofii, ti weyerte un wii yeete folek sayn ketanke orkaniseyert reflekteyert sich in ti xprooche, in ti oral tratitsioone un kulturale manifestatsioone un tas sin ti funtamënte fom leewe in te kemaynte.
In en welt woo ti klopaale interaktsioone imer mee paseere, mise ti tratitsionaale un populaare kultuure uf kemuntert kewe tas ti iwerleepung fon te tiwersiteet fon te kulture in yeete kemaynte fersichert kept un helfe khan tas ale kulture fon te welt rexpekteyert kewe.
Warom is ti linkwistik tiwersiteet soo importante fer ti mënxheet¿
Wayl yeete xprooch samelt ti khëntnise fon en folek, woo eensichst sin.
Soo een eensichst xprooch woo ferxwint, is en kroose xaate fer ti mënxheet.
Xeene kruus aus Thee Walt.
*Solange Hamester Johann ist die Leiterin vom Proyëkt Hunsrik in Thee Walt, Santa Maria do Herval, RS, Kommentatorin der Radiosendung AHAI – Die Deutsche Stunde der Gemeinden – Block 04 und Kolumnistin bei www.brasilalemanha.com.br. E-Mail: equipehunsrik@gmail.com