Im Rejister Puch C333, fon Hillebrand, ferkreesert torich Justino da Rosa, khan mer raus fine tas fraae khiner am waate waare, nënecher uf ti welt khom sin uf em meer, un tas khiner un yunge fon aler elter aan khom sin.
Woo tichter mer aan kukt tas harte fom leewe im uer walt, woo mee meyer uns ferwunere mit te ekstreeme neetichkheete woo se mit kemach hon, foer alem wën mer tas ferklayche tuut mim iwerflus fon te kewoonheete fon hayt tsuu taach.
Wën mer tënkt tas es khint net mee an te prust trinkt, was aanpiite als leepens mitel? En fayer paue im xteen oofe fer etwas waarem mache, filaycht en kekhocht prii fon en yacht, soo lang wii tas khint fon hunger xraayt?
Waar kewoonlich es fayer 24 xtun prëne lose , mit tike hols klets, tesweche waar ti khich neewe traan fom haupthaus kepaut, fer net aankextoch kewe. Wii fiil moonate hot es ketauert pis se khonte sayn eyerxt khuu melke, woo ti naarung karantiert hot fer ti khiner? Wii proot ore en pray prepareere, mit was fer meel, wën ti ërnt noch net an te tsayt waar?
Es waar en tsimlich primitiife metoot fer proot pake un is filaycht aan kewent kep pis te pak oofe uf kepaut kep waar: Kraapt mer en loch in te pootem, macht rin tas fayer fer hayse khoole mache.Tëm noo, ti mayste raus hoole; ti proote miste ketekt kewe un too trin playwe pis se kepakt waare. En teel fom rooe taaych is imer ufkehoop kep als heep tiine fer tas neekste mool es proot wakse mache.
Un ti khelt? Im april fangt es weter aan ap se khiile. Wën ti kanse familye khom sin mit ploos een khixt, was waar too trin tas yeete en waarem pet mache khont? Is kexrip tas iwer en lang tsayt tii khixt tas eensiche meepel xtik im haus waar, als es tix penutst, mit hols xtumpe fon te apkehakte peem um rom, als hoker xtiilcher.
Unich te inwanerer waare phaar weeper. Awer was fer faatem aan wëne fer se weepe? Ti hon aankefang layn se planse, awer ti weep maxiin? Hon se xon xoofe ketsoo un waar ti wol xon tsum ferkhaafe in tee rechioon? Wii ich in Boa Vista do Herval woone khom sin, 25 yoer tsurik, hon 2 nachpaar fraae mich kexenkt etwas aarich petaytent fer en hërtsliches wilkhom tsu mayn familye se kewe, woo ich nii ferkese: en kluk mit pipcher un en mama pat mit xeene patcher.
Ich wees tas tas en kans friirix kewoonheet waar, un ich nëne es hier wayl ich klaawe tas ti eyerxte inwanerer mit kroos frayt ap kehool hon tii woo noo tëne aan khom sin un kans sicher keholef hon mit ales was se khonte, soo tas se mit sayn familye un sayn kleene sich instaleere khonte.
Hon, filaycht, sayn proot un sayne heep keteelt, milich tas ti kleene khee hunger layte miste: en funkel hiin kelangt, soo tas es fayer net aus këngt un warxaynlich keholef te xrooe winter rom pringe, woo hier im siit soo xnel khomt, tas ti kleene hayser prepareyert kep weere fer te khiner sayn iwerleewe karanteere.
Xeene kruus aus Thee Walt.
*Solange Hamester Johann ist die Leiterin vom Proyëkt Hunsrik in Thee Walt, Santa Maria do Herval, RS, Kommentatorin der Radiosendung AHAI – Die Deutsche Stunde der Gemeinden – Block 04 und Kolumnistin bei www.brasilalemanha.com.br. E-Mail: equipehunsrik@gmail.com